Nuôi tôm nhiều năm nếu không có cách để cải tạo, phục hồi hệ men vi sinh và dinh dưỡng trong đất ngày càng cạn kiệt hay nói cách khác chúng bị lão háo, chưa kể đến việc tồn lưu hóa chất đọc hại mà người nuôi đã sử dụng cố ý hay vô tình trên ao nuôi của mình..,
1. Nuôi tôm sử dụng hóa chất tồn lưu, ít cải tạo đất: Sử dụng hóa chất kháng sinh, hay một số hóa chất như PAC, CuSO4, decis.., là những hóa chất mà men vi sinh không thể phân hủy được ở điều kiện tự nhiên. Ngoài ra, đất đai ít cải tạo, sự ” úng thủy” ngày càng cao vì hiện tượng ngập lúng của trái đất hay cải tạo chưa đúng sẻ làm nghèo dinh dưỡng, và không giải độc được đất đai. Đối với tôm, khi nuôi ao đất chúng ăn các vật chủ trung gian, thức ăn tự nhiên, bới móc, gắp đất hay các “hợp chất độc lắng tụ” nằm ở đáy ao điều này làm hư đường ruột và gan tôm bị ung thư hay ngộ độc hoặc kéo dài vụ này qua vụ khác hê men vi sinh có lợi trong đất không được phát triển hay phục hồi. Đây là một trong 3 nguyên nhân tôm chết Trung Thực đã chia sẽ “chết do ngộ độc”. Tham khảo thêm link:
2. Giải pháp cải tạo đất cho nuôi tôm: Phục hồi hệ men vi sinh có lợi trong đất, khi men vi sinh có lợi phát triển thì đất đai được phục hồi bằng chỉ thị môi trường như: trong ao có nhiều thức ăn tự nhiên, thả tôm, cá, cua nhanh lớn..,chọn đúng men vi sinh phát triển và gây thức ăn tự nhiên phục hồi đất đai (STC FLOCK, AEC COPEFLOC, TS 39, ZP US..,)
3. Một số cách phục hồi đất đai người nuôi tôm hay làm hiệu quả:
Thay đổi độ mặn ngọt qua mặn và ngược lại: Nuôi tôm 2-3 vụ qua làm lúa, và ngược lại cắt lúa chuyển qua tôm đây là hình thức nuôi bền vững, tất nhiên phải cải tạo, sên vét kỹ đặt biệt là gốc rạ phải gom thành đóng, LÀM LÚA KHÔNG PHUN THUỐC TRỪ SÂU CÓ NGUỒN GỐC HÓA CHẤT – TỒN LƯU, sử dụng men vi sinh phân hủy gốc rạ (SH 150, STC FLOCK, AEC FLOC..,)
Cải tạo sên vét trao đổi đất: Sên gàu tay đưa lên mặt đầm, ban bờ xuống sên lớp sình đen làm lại bờ mới đổi đất, đào thêm kênh mương và bờ mới, cách làm này chia từ khu vực và hằng năm làm 20-30% đất mới, xoay vòng liên tục. Thường tôm rừng sinh thái, năng tượng tôm việc cải tạo này rất hiệu quả.
Xen đối tượng nuôi khác hay cách ly đất ô nhiễm với tôm: Nuôi ao lót bạt 100% để cách ly mầm ô nhiểm, một số hộ nuôi chuyển nuôi cá kèo, cá chẻm hoặc chuyển đổi một số đối tượng khác hiệu quả hơn.
Cách khoảng thời gian tạo điều kiện tốt phục hồi: Nuôi thưa, tăng dòng chảy bằng diện tích nhỏ, những ao ô nhiểm làm ao lắng chứa nước, hay để 2-3 năm mới nuôi lại và thực hiện một số biện pháp như nuôi cá phi, trồng cỏ, nuôi cua.., để cải tạo môi trường.
Tóm lại: người nuôi cần hiểu rõ bản chất để phục hồi tự nhiên tức là phục hồi “hệ men vi sinh có lợi trong đất cũng như trong nước” để hệ men vi sinh hoạt động và phát triển tốt cần tham khảo thêm “5 nguyên tắc sử dụng men vi sinh hiệu quả và tối ưu” link sau:
Đối với hệ nuôi tôm quang canh, quảng canh cải tiếng cần ứng dụng dòng chảy liên tục – Sông trong ao – Ao trong sông (STC A3) để phục hồi đất đai và nuôi tôm hiệu quả.
Viết bài: Ths Lê Trung Thực
